top of page

Bağımlılık, olumsuz sonuçlarına raÄŸmen, kiÅŸinin uyuÅŸturucu arayışı ve kullanımının devam etmesi ile karakterize olan kronik bir beyin  hastalığıdır. UyuÅŸturucu kullanmaya yönelik ilk karar çoÄŸu insan için gönüllüdür. Ancak tekrarlanan uyuÅŸturucu kullanımı, bağımlı bir kiÅŸinin kendi kendini kontrolüne meydan okuyan ve uyuÅŸturucu almaya yönelik yoÄŸun dürtülere direnme becerilerini engelleyen beyin fonksiyonlarına yol açar. Bu durum da duygu, düÅŸünce ve davranış ÅŸeklinde deÄŸiÅŸikliklere yol açar. Beyinde baÅŸlayan ve davranışta farklılaÅŸmayla sonuçlanan bu deÄŸiÅŸiklikler kalıcı olabilir, bu nedenle uyuÅŸturucu bağımlılığı “tekrarlayan” bir hastalık olarak kabul edilir.


Bir kiÅŸinin nüks etmesi yani, madde kullanmanını bıraktıktan sonra tekrar kullanmaya baÅŸlaması  yaygın görülen bir durumdur. Ancak nüks, tedavinin iÅŸe yaramadığı anlamına gelmez. DiÄŸer kronik hastalıklarda  olduÄŸu gibi, tedavi devam etmeli ve hastanın nasıl tepki verdiÄŸine göre yeniden ÅŸekillendirilmeli ve gerekli düzenlemelerle tekrarlanmalıdır. Tedavi planlarının sıklıkla gözden geçirilmesi ve hastanın deÄŸiÅŸen ihtiyaçlarına uyacak ÅŸekilde deÄŸiÅŸtirilmesi gereklidir.

 

KiÅŸi, bağımlı olmak istememesine raÄŸmen, uyuÅŸturucu maddeyi kullanmaktan vezgeçemediÄŸinde, uyuÅŸturucudan vazgeçme giriÅŸiminde bulunduÄŸunda, fiziksel yoksunluk belirtileriyle karşılaÅŸtığında, tercih maddesini  daha fazla alma ve kullanmayı arzuladığı zamanlarda; kiÅŸi aktif madde bağımlılığının belirgin özellikleri ile karşı karşıya demektir. Tıbbi bir bozukluk olduÄŸu için, hastalığın teÅŸhis edilmesi ile beraber, tıbbi detoks ve psikoterapötik tedavi içeren acil yardım almaları önerilir.

​

UyuÅŸturucu kullanımına iÅŸaret eden fiziksel ve ruhsal ve davranışsal birçok belirti vardır. Her uyuÅŸturucunun kendine ait belirtileri olmakla birlikte, bağımlılığın ortak belirtileri vardır.

​

Uyuşturucu Bağımlılığı Belirtileri nelerdir:

​

  • Ä°stendiÄŸinden daha büyük ölçüde veya uzun süreli kullanım

  • Maddeyi bırakmak veya kontrol altında tutmak için istek

  • Sık bırakma giriÅŸmeleri veya sonuç vermeyen çabalar

  • Maddeyi elde etmek, kullanmak veya etkilerinden kurtulmak için gerekli etkinliklere çok zaman ayırma

  • Madde kullanımı için çok büyük bir istek duyma veya kendini zorlanmış hissetme

  • Tekrar eden kullanım sonucu sorumluluklarını yerine getirememe

  • Olumsuz etkilerine raÄŸmen kullanıma devam etme (toplumsal ve kiÅŸiler arası sorunlar)

  • Kullanımdan dolayı günlük etkinliklere olan ilginin azalması

  • Tehlikeli olabilecek durumlarda dahi kullanmaya devam etme

  • Olumsuz bedensel veya ruhsal etkilerinin bilinmesine raÄŸmen kullanmayı sürdürme

  • Maddeye karşı tolerans geliÅŸmiÅŸ olması 

  • Ä°stenen etkinin ortaya çıkması için artan madde gereksinimi

  • Yoksunluk belirtileri 

  • Ani davranış deÄŸiÅŸiklikleri ve deÄŸiÅŸken ruh hali

  • Aileye karşı ilginin azalması, uzaklaÅŸma

  • KiÅŸisel bakımda özensizlik

  • Hobi, spor ve diÄŸer favori aktivitelerde ilgi kaybı

  • Uyku düzeninde deÄŸiÅŸiklik ve bozulma

​

​

Alkol ve madde bağımlılığı, deneme ile baÅŸlayan, kötüye kullanımla devam eden, sinsi ve dönemine göre belirtiler açısından bazen yavaÅŸ bazen hızlı seyreden bir hastalıktır. Yoksunluk, zehirlenme bilinç bulanıkları, bellek bozulmaları gibi etkilerinin yanı sıra uzun süre kullanımda; hatta kullanılan maddeye göre deÄŸiÅŸebilmekle birlikte kısa dönem kullanımda dahi baÅŸta duygu durum bozuklukları olmak üzere, kaygı bozuklukları, ruhsal bozukluk ve hastalıklar ve cinsel iÅŸlev bozuklukları görülmektedir.

 

Bu noktada önemli olan, bağımlılık tedavisinde hem uyuÅŸturucu bağımlılığının hem de ruhsal bozukluk veya hastalıkların aynı anda tedavi edilmesidir. Bir bozukluÄŸun semptomları ve etkileri sıklıkla diÄŸer bozukluÄŸu tetiklemiÅŸ olabilir. Hangisinin daha önce geliÅŸmiÅŸ olduÄŸundan daha önemli olan ÅŸey, her iki rahatsızlığın da kapsamlı tedavi ile ele alınmasının gerekliliÄŸidir. 

 

Alkol bağımlılığı alkole psikolojik ve fiziksel bağımlılığı ifade eder. Alkol bağımlılığı yaÅŸayan bireyler,  alkole karşı  bir tolerans oluÅŸturabilir ve alkolle ilgili sorunlar ortaya çıksa bile içmeye devam edebilir. Alkol bağımlılığı ve alkolün kötüye kullanımının aynı olmadığına dikkat edilmelidir. Alkol bağımlılığı hakkındaki gerçekleri anlamak önemlidir.


Alkolü kötüye kullananlar mutlaka alkol bağımlısı demek deÄŸildir. Ancak, sonuçlardan bağımsız olarak içmeye devam eden ağır içicilerdir. Bağımlılık potansiyeli en yüksek olan grupta yer alırlar. Alkolün kötüye kullanımı olan kiÅŸiler, her zaman aynı belirtileri göstermezler. Bu belirtiler bireyin yaÅŸadığı semptomların tipi, bireyin geçmiÅŸi ve tıbbi öyküsü gibi bir dizi faktöre baÄŸlıdır. Alkolün kötüye kullanımı semptomları farklı olsa da, her hastalığın olduÄŸu gibi bağımlılığın da belli semptomları vardır. 


Alkol bağımlılığının bazı belirtileri:

​

  • Artan miktar veya kullanım sıklığı

  • Alkol alma davranışında kontrolsüzlük ve kendini durduramama

  • Alkol için yüksek tolerans veya “akÅŸamdan kalma” belirtilerinin olması

  • Uygunsuz zamanlarda alkol kullanmı; sabah uyanır uyanmaz, iÅŸ yerinde vs.

  • Alkolün bulunduÄŸu yerde olmak ancak olmadığı ortamlarda bulunmaktan kaçınmak

  • Yakın çevresi ile iliÅŸkilerden uzaklaÅŸma

  • Aile ve arkadaÅŸlara karşı ilgide azalma

  • Kullandığı alkolü gizlemek veya gizli içmek

  • Sosyal çevrenin deÄŸiÅŸmesi, alkol alan çevre ile daha çok vakit geçirme

  • Alkolün günlük yaÅŸamda iÅŸlevselliÄŸini engellemesi

  • Artan uyuÅŸukluk, depresyon veya diÄŸer duygusal sorunlar

  • Ä°ÅŸten çıkarılma, iÅŸ kaybı veya iÅŸ ve okul hayatına karşı ilgisizlik

  • Ehliyetine el konulması gibi  yasal problemler

​

Alkol bağımlılığı en temelde içme alışkanlıklarını yönetememeyi içerir. Aynı zamanda alkol kullanım bozukluÄŸu olarak da adlandırılır. Alkol kullanım bozukluÄŸu üç kategoriye ayrılır: hafif, orta ve ÅŸiddetli. Her kategorinin çeÅŸitli belirtileri vardır ve zararlı yan etkilere neden olabilir. Tedavi edilmezse, herhangi bir alkol kötüye kullanımı kontrolden çıkabilir. Alkolizmle mücadele eden bireyler genellikle alkol kullanmadan normal ÅŸekilde çalışamayacaklarını düÅŸünürler. Bu, çok çeÅŸitli sorunlara yol açabilir ve mesleki hedefleri, kiÅŸisel konuları, iliÅŸkileri ve genel saÄŸlığı etkileyebilir.

 

Zamanla, alkol bağımlılığının etkileri kötüleÅŸebilir ve ciddi saÄŸlık sorunlarına yol açabilir.Bağımlılık zamanla daha da kötüye gitme eÄŸilimi gösterdiÄŸi için, erken teÅŸhis büyük önem taşımaktadır. Erken teÅŸhis edilir ve tedavi edilirse, alkol bağımlılığı olan bir kiÅŸi hastalığın önemli sonuçlarını önleyebilir.

 

Alkol kullanımının olumsuz etkileri kısa dönemde: Mide bulantısı, baÅŸ dönmesi, bulanık görme, huzursuzluk, beyin iÅŸlevlerinde azalma ile kendini gösterirken; ileri düzeyde; diabet, mide ve akciÄŸer sorunları,  kalp ve damar hastalıkları ile kanser riskini artıran, hafıza ve görme kaybı gibi ciddi sonuçlarla kiÅŸiyi karşı karşıya bırakacak saÄŸlık sorunlarına neden olur.

bottom of page